Дәріс
“Жүйелі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алу және жою”тақырыбында
Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік құбылыс ретінде қазіргі уақытта барлық салаларда жалғасуда. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде айқындалған. Бұл медициналық мекемелер үшін де басымдық болып табылады. Сыбайлас жемқорлық медицина қызметкерлерінің имиджіне барынша теріс әсер етеді, пациенттердің сеніміне нұқсан келтіреді, салауатты мемлекеттің дамуына қауіп төндіреді, экономикалық және ұлттық қауіпсіздікке зиян келтіреді. Соңғы жылдары “сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы” Қазақстан Республикасының Заңына бірқатар елеулі толықтырулар мен өзгерістер енгізілді.
Атап айтқанда, аталған заңға толықтырулардың бірі сыбайлас жемқорлықтың субъективті құрамын кеңейту болып табылады. Бұдан былай мемлекеттік бюджеттен және Ұлттық қордан қаржыландырылатын сатып алуды ұйымдастыру және өткізу жөнінде шешімдер қабылдауға уәкілетті квазимемлекеттік компаниялардың қызметкерлері сыбайлас жемқорлық субъектілеріне жатқызылды. Яғни, олар Заңда көзделген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді өзіне толық көлемде қабылдайды, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасалған жағдайда аса елеулі жауаптылықта болады. Бұрын мұндай нормалар квазимемлекеттік компаниялардың бірінші басшыларына ғана қатысты болатын.
Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Кодексіне сәйкес 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап квазимемлекеттік сектордың барлық қызметкерлерінде, оның ішінде шетелдік қызметкерлер мен олардың жұбайларында салық органдарына активтер мен міндеттемелер туралы жыл сайынғы декларацияны ұсыну бойынша міндеттемелер туындайды.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласында, оның ішінде квазимемлекеттік секторда, мысалы, сыйлықтар алуға, жақын туыстарының бірлескен жұмысына, шетелдік банктерде шоттар ашуға тыйым салу. Комплаенс офицерлердің қатысуымен компания қызметкерлерінің күшімен жыл сайын жүргізілетін сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау тұрғысынан бөлімшелердің қызметіне мониторинг және ішкі талдау жүргізу.
“Семей қаласының № 2 емханасы” ШЖҚ КМК қызметкерлері квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметкерлері болып табылады
АА ДСБ “Семей қаласының № 2 емханасы” ШЖҚ КМК-да сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша тұрақты жоспарлы жұмыс жүргізілуде;
1) Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар жоспары.
2) Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері мен хаттары үшін сенім жәшіктерін орналастыру.
3) қызметкерлер арасында сауалнама жүргізу.
4) сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу.
Медициналық мекемелерде пациенттерді қабылдауды жазудың электрондық жүйесі, медициналық Call-centre 87222-600-500, Даму-мед енгізілді, бұл жұмысты ашық әрі ашық етуге, қызметкерлердің іс-әрекеттерін бақылауды жүзеге асыруға мүмкіндік берді.
* пациенттер ағынының өзгеруіне және ағымдағы жағдайға жедел әрекет ету (бөлімше басшылары мен басшылық).
* қызмет көрсету сапасы (күту және қызмет көрсету уақыты бойынша белгіленген нормативтерді сақтау);
* пациенттердің алынған медициналық қызмет сапасына қатынасын анықтау
қызметкерлердің еңбек тәртібін сақтауы (кешігу, толық емес жұмыс күні).
Мәселелер:
1. Адам ресурстарын басқарудағы тиімділіктің жеткіліксіздігі. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің туындау себептерін мониторингілеу және сыбайлас жемқорлық факторлары мен тетіктерін қадағалау.
2. Еліміздің азаматтары мәдениетінің төмен деңгейі. Адамдар белгілі бір мәселелерді шешу үшін пара ұсынуға дағдыланған. Бұл көбінесе заңдар мен олардың құқықтарын білмеуге байланысты. Еліміздің әрбір азаматы сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік танытпайынша, заңдарды бұзу және пара беру арқылы проблемаларды шешуді тоқтатпайынша, сыбайлас жемқорлықты жою мүмкін болмайды. Өйткені, қоғамдағы сыбайлас жемқорлық деңгейі оған адамдардың өздері қалай қарайтынына тікелей байланысты.
Нақты ұсыныстар:
1.Еңбекақы төлеу шарттарын жетілдіру №2 емхана қызметкерлеріне жоғары кәсіби талаптарды белгілеуге мүмкіндік береді, бұл сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендетуге ықпал етеді. Ынталандыру жүйесін қалыптастыру және қызметкердің кәсібилік деңгейіне байланысты ынталандыру принциптерін енгізу қажет.
2. № 2 емхана қызметкерлерінің деңгейін арттыру сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті қалыптастыру. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөніндегі маңызды шаралар қоғамда сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілікті қалыптастыру, сондай-ақ осындай құқық бұзушылық жасағаны үшін жауапкершіліктің бұлтартпаушылығы болып табылады. Әрбір адам медициналық мекеме қызметкерінің де, пациенттің де кез келген заңсыз әрекеті үшін заңда белгіленген тәртіппен тәртіптік, әкімшілік, сондай-ақ қылмыстық жауаптылық көзделгенін есте ұстауы тиіс.
3.№2 емхана қызметкерлерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама саласындағы құқықтық сана мен құқықтық мәдениетті дамыту қажет. Біздің қоғам түсінуі керек: Сыбайлас жемқорлық қандай салдарға әкелуі мүмкін, ол тұтастай алғанда елдің дамуына қалай әсер етеді. Осы проблеманың барлық маңыздылығы мен маңыздылығын, сондай-ақ әрбір адамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға қатысу қажеттілігін түсіне отырып, еліміздің әрбір азаматы сыбайлас жемқорлық біздің қоғамда барынша қолайсыз және мүмкін болмайтын жағдайлар жасау үшін барлық күш-жігерін жұмсайтын болады.
3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы Заңның талаптары мен нормаларын қатаң сақтау қажеттігі туралы құрылымдық бөлімшенің лауазымды адамдарымен тұрақты негізде оқыту /семинарлар,дәрістер/ өткізу. Әрбір қызметкерге жауапкершілік туралы жеткізу, жұмыс пен бостандықты жоғалту ғана емес, сонымен қатар сіздің балаларыңыздың болашағына, жақындарыңыз бен туыстарыңыздың денсаулығына қауіп төндіреді.
Т ема: “жүйелі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алу және жою” семинары / 20 мин/
Көкентау ауылының №2 емхана ғимаратындағы акт залында заңгер Г. Т. Сапарованың “Семей қаласының №2 емханасы” ШЖҚ КМК қызметімен КОМПЛАЕНС қатысуымен
№2 С.Көкентау Емханасының қызметкерлері, саны-11 адам қатысты.
Заңгер Г.Т. Сапарованың “Семей қаласының№2 емханасы” ШЖҚ КМК қызметімен КОМПЛАЕНС. Шәріпова Г. А.
